ТАТЬЯНИН ДЕНЬ – ДЕНЬ СТУДЕНТА
(25 января)
Vào thế kỷ XX tầng lớp quý tộc Moscow rất thích ăn trưa tại nhà hàng sang trọng “Hermitage” (Эрмитаж). Các quý bà và quý ông ăn mặc lộng lẫy đi đi lại lại trong tiền sảnh tráng lệ của nhà hàng để ngắm nhìn mình qua vô số những chiếc gương được đặt tại đó. Họ đi dọc theo chiếc cầu thang cẩm thạch trắng như tuyết, vào trong căn phòng được thiết kế tinh tế, nơi ông chủ nhà hàng người Pháp Olive – người luôn chào đón những vị khách quý tộc giàu có, sẽ đón tiếp họ.
Nhưng đến một ngày nhà hàng nguy nga tráng lệ đó đã bị thay đổi. Toàn bộ đồ đạc được bọc trong lụa là đều biến mất. Sàn nhà lấp lánh cũng bị phủ một lớp mùn cưa, giống như trong các quán trọ hạng bét. Những chiếc ghế dài, ghế đẩu bằng gỗ và ghế mây được chuyển vào. Ngày đó nhà ăn tự chọn (буфет) trong hình dung của người dân là nơi có các món cao lương mỹ vị. Chỉ các món nguội, rượu, bia được chuẩn bị trong nhà bếp. Lý do gì khiến một nhà hàng lộng lẫy bỗng biến thành một tửu quán giản dị như vậy?
Ngày 25 tháng 1 một đám đông những vị khách lạ mặt, bao gồm sinh viên và những người không có “những chiếc ví dày” đổ xô vào nhà hàng Hermitage. Nhưng ông chủ người Pháp lại có thái độ rất tôn kính ngày lễ của sinh viên Nga – ngày mừng thánh Tatyana, vị thánh được sinh viên chọn là người bảo hộ cho mình.
Thánh Tatyana được sinh ra vào đầu thế kỷ thứ III sau lễ Giáng sinh mừng Chúa Christ trong một gia đình quý tộc La Mã. Người cha là sứ giả. Ông giáo dục con gái mình trở thành người theo đạo Chính Thống. Đến độ thiếu nữ, Tatyana không xuất giá, mà trở thành bà trợ tế (người rửa tội cho các phụ nữ khác và chăm sóc người ốm) trong nhà thờ La Mã. Bà thường xuyên chăm sóc người ốm đau và giúp đỡ kẻ nghèo khó.
Khi đạo Chính Thống ngày càng lan rộng trong đế chế La Mã, Tatyana bị bắt và kéo đến nhà thờ Apollon, bà bị ép buộc dâng lễ vật lên thần linh. Khi Tatyana đọc kinh cầu nguyện thì đột nhiên xảy ra động đất. Tượng Apollon bị đổ và vỡ tung thành nhiều mảnh, một phần bức tường nhà thờ cũng bị hư hỏng, dưới đống đổ vỡ có nhiều ngừoi theo đạo Đa thần bị chết. Những người thoát chết, sau này kể lại rằng: họ tận mắt thấy bóng một con yêu tinh bay ra khỏi tượng thánh Apollon, nơi nó ẩn náu.
Tatyana bị tra tấn rất dã man, nhưng bà chịu đựng tất cả và cầu nguyện cho những người tra tấn mình. 8 người hành hình đã thức tỉnh bởi tinh thần kiên định của bà và dần tin vào chúa Jesu Christ. Về sau cả 8 người này đều bị hành hình.
Những người hành hình bắt đầu thuyết phục Tatyana mang lễ vật tới thánh Diana. Nhưng tại đây lại xảy ra điều kỳ diệu. Khi Tatyana được đưa đến nhà thờ đạo Đa thần thì có tiếng sấm vang lên và tia sét đánh xuống làm tượng Diana vỡ vụn.
Sau đó Tatyana được đưa đến rạp xiếc và nhốt vào trong chuồng sư tử. Nhưng con sư tử không tấn công bà, mà lại trở nên hiền lành với bà. Cuối cùng, bà bị ném vào lửa, nhưng lửa cũng không làm bà bị bỏng. Khi không còn bất cứ sự tra tấn nào có thể dùng được, đao phủ đã chặt đầu bà.
Nhà thờ đạo Chính Thống chọn ngày 25 tháng 1 làm ngày tưởng nhớ tới người tuẫn đạo (chết vì đạo) Tatyana. Nhưng câu chuyện xa xưa này có liên quan gì tới chiến thắng ồn ào của sinh viên Nga?
Vào chính ngày lễ Tatyana bá tước Ivan Ivanovich Shuvalov – người có lòng yêu nước cháy bỏng – mang dâng sớ lên nữ hoàng Elizabeth về việc xây dựng nhà thờ của trường đại học Moscow, mà sau này bà đã ký. Nhà thờ của trường được đặt tên theo thánh Tatyana. Từ đó, thánh Tatyana đối với sinh viên Nga trở thành người đỡ đầu. Vào ngày này ở Moscow khá ồn ào, náo nhiệt. Các nhóm sinh viên đi dạo khắp Moscow ca hát và la hét tới tận đêm khuya. Không phải vô tình mà trong các bài hát dành cho sinh viên xuất hiện từ “Татьяна» và «пьяна».
Sau cách mạng năm 1917 sinh viên không được phép kỷ niệm ngày lễ Tatyana. Đến năm 1995 ngày lễ này mới được hợp pháp hoá và kỷ niệm công khai. Nhà thờ thánh Tatyana của trường đại học Moscow được mở cửa trở lại, còn trong hội trường của toà nhà cũ trường MGU trên phố Mokhoboi hàng năm cứ ngày 25 tháng 1 các giải thưởng Shuvalovski và Lomolosovski được trao cho các sinh viên xuất sắc.
Ngày nay vào ngày lễ dành cho sinh viên này tại Moscow, các trung tâm vui chơi, giải trí, các nhà hát, viện bảo tàng đều có chương trình giảm giá cho tất cả sinh viên.
